Station 9: Informatiebladen “Houtbewerking”

Kogelbaan van de houtverwerking

Bij de stations van de kogelbaan kun je leren hoe een kleine boom na vele decennia wordt omgezet in een houten trap of een dakconstructie:

• Het planten van de zaailingen
• Het verzorgen van de jonge bomen en het oudere bos
• Het kappen van de volgroeide bomen
• Het laden van de stammen op vrachtwagens en het transport naar de zagerij
• De verwerking bij de timmerman of houtbewerker

Aanplant

De zaden van de bosbomen vallen op de grond. Ze ontkiemen en er groeien weer nieuwe bomen. In een bos met slechts één boomsoort zijn er ook alleen zaden van deze ene boomsoort. Als men een gemengd bos wil hebben dat beter bestand is tegen klimaatverandering, moet de boseigenaar andere boomsoorten planten.

Verzorging

De pas geplante bomen hebben in hun eerste levensjaren veel verzorging nodig, zodat ze niet worden overwoekerd door bramen, varens of gras. Bosbouwers moeten daarom de in rijen geplante bomen één keer per jaar maaien. Dat doen ze met een apparaat dat toepasselijk ‘bosmaaier’ wordt genoemd.

Selectie

Naarmate de bomen ouder worden, beslist de boswachter welke bomen gekapt worden en welke verder mogen groeien. Eerst worden kromme, zieke of beschadigde bomen gemarkeerd en gekapt. Het bos blijft groeien, wordt dichter en de bomen nemen elkaars ruimte in. Een paar jaar later moeten er dan weer enkele bomen wijken. Zo gaat het steeds verder.

Bijzondere bomen worden gemarkeerd met een speciaal teken, wat betekent: laten staan!

Kappen

Bomen kappen is een taak voor experts. De mannen en vrouwen die de grote bomen met een kettingzaag omhakken, worden bosbouwers genoemd. Vaak gebeurt dit echter ook met machines met lange grijparmen en zagen aan de voorkant. Deze machines worden oogstmachines genoemd.

Transport

Als de stammen na het kappen in het bos liggen, moeten ze eerst worden weggehaald. Dat kan met een tractor en een lier of met speciale bosbouwmachines met lange grijparmen. Ze grijpen de bomen en leggen ze op de wegen in stapels. Die worden houtstapels genoemd.

Laden

Als er een koper voor de stammen is gevonden, worden ze op vrachtwagens geladen. Omdat de stammen direct langs de weg liggen, is dat geen probleem. Ook de houtvrachtwagens hebben een grijparm. Zo'n houtvrachtwagen met geladen stammen is meer dan 20 meter lang!

Transport

Nu gaat het de weg op en verder naar de dichtstbijzijnde zagerij. Ecologisch gezien zijn zo kort mogelijke transportwegen zinvol.

Vraag daarom waar het hout vandaan komt als je in de bouwmarkt winkelt!

Zagerij

In de zagerij worden de stammen gezaagd tot planken, balken en blokken en vervolgens verkocht. Afhankelijk van de houtsoort en wat ermee gemaakt moet worden, gaat het hout naar verschillende kopers.

Timmerlieden

Timmerlieden hebben bouwmateriaal nodig. Zij verwerken dit tot dakspanten of zelfs tot complete houten huizen. Niemand kan zo goed spijkers slaan als timmerlieden! Ze staan bekend om hun traditionele werkkleding met slappe hoed en zwarte corduroybroek.

Timmerman

Timmerlieden maken geweldige dingen van hout! Zonder hen zouden onze kamers behoorlijk leeg zijn. Stel je voor: geen bed, geen tafel, geen stoel, geen plank...